چاپِستیک نوعی وسیلهٔ رایج برای خوردن غذا در آسیای شرقی است. این وسیله از دو میله باریک و سبک هم اندازه تشکیل شده‌است و در بین مردم این ناحیه، به عنوان جایگزینی سنتی برای قاشق، چنگال و کارد به کار می‌رود. مردمان چین، ژاپن، تایوان، کره جنوبی، کره شمال و ویتنام از چوبک برای خوردن غذا استفاده می‌کنند. در برخی نقاط گرفتنش با دست چپ خلاف نزاکت است.
معمولاً جنس چاپستیک از چوب یا سنگ است
افراد مختلف ممکن است به شیوه‌های گوناگونی از چوبک استفاده کنند اما معمولاً دو چوبک در یک دست نگه داشته می‌شوند. یکی از چوبک‌ها در بین انگشت شست و اشاره قرار می‌گیرد و به انگشت میانه می‌چسبد. این چاپستیک حالت نسبتاً ثابتی دارد. قطعه دوم به صورت آزادانه تری بین سه انگشت شست، اشاره و وسط نگه داشته می‌شود
قاشق و چنگال ابزارهایی هستند که در اکثر مناطق دنیا برای خوردن غذا مورد استفاده قرار می گیرند اما میلیاردها نفر از مردم دنیا هم ترجیح می دهند که از دو تکه چوب یا همان چاپ استیک برای این منظور بهره بگیرند و باید بگوییم که تاریخچه آن به زمان های بسیار دور باز می گردد.
چینی ها از سال 1200 قبل از میلادی این وسیله را می ساختند و تا سال 500 بعد از میلاد، این دو تکه چوب بلند و باریک کل قاره آسیا از ویتنام گرفته تا ژاپن را در هم نوردید.
این ابزارها در ابتدا برای انجام اموری پیش پا افتاده نظیر طبخ غذا یا پیچیدن برگ بامبو به دور سوشی مورد استفاده قرار می گرفتند اما به تدریج جایگاه ویژه ای پیدا کردند.
نخستین خط نوشته های چینی و البته اولین چاپستیک های دنیا در ویرانه های شهر Yin و استان هنان یافت شد و باستان شناسان موفق شدند نمونه های برنزی این ابزار را در تابوت های کشف شده در این منطقه بیابند.
چاپستیک های اولیه را می شد درون ظروف حاوی آب یا روغن در حال جوش فرو کرد و همانطور که گفته شد بیشتر برای طبخ غذا از آنها استفاده می شد اما در سال های حول 400 بعد از میلاد از این ابزار برای خوردن غذا هم استفاده گردید.
در واقع ماجرا از این قرار است که جمعیت چین به یکباره زیاد شد و به مرز انفجار رسید و به خاطر کمبود منابع، آشپزها مجبور شدند که عادات غذایی مردم را برای صرفه جویی هر چه بیشتر تغییر دهند. آنها کار خود را با خرد کردن غذا به قطعات کوچک تر آغاز نمودند که در واقع به سوخت کمتری برای طبخ نیاز داشته باشند و آن قطعات کوچک نیز بیش از هرچیز دیگری با چاپستیک ها قابل خوردن بودند.
همینکه ابعاد غذاها به اندازه لقمه در آمد، چاقوها نیز در این منطقه از دنیا از دور خارج شدند. اما افول چاقوها و اقبال خوب چاپستیک ها یک دلیل دیگر هم داشت و آن کنفوسیوس بود.
کنفوسیوس یک گیاهخوار بود و به همین خاطر باور داشت که وجود چاقوهای تیز روی میز شام می تواند افراد را به یاد قصابی ها بیاندازد. او همچنین باور داشت که نوک تیز چاقو حس خشونت و جنگ را در انسان بیدار می کند و باعث از بین رفتن خوشبختی و رضایتی می شود که در زمان صرف شام می تواند در افراد ایجاد گردد. و به لطف همین آموزه های کنفوسیوس بود که استفاده از چاپستیک در آسیا به سرعت گسترش پیدا کرد.
فرهنگ های مختلف اما انواع گوناگونی از این ابزار را به کار می بردند. برای مثال چینی ها که تحت تاثیر آموزه های این فرد قرار داشتند انتهای چاپستیک های خود را کُند می ساختند و از تیز کردنش جلوگیری می کردند.
در ژاپن طول چاپستیک های ساخته شده برای مردان 20.32 سانتی متر و برای زنان 17.78 سانتی متر بود و ژاپنی ها نخستین کسانی بودند که انواع قابل تفکیک این ابزار را در سال 1878 میلادی ساختند که عموما هم از بامبو یا چوب تهیه می شد.
البته نمونه های ساخته شده از عاج، برنج، مرجان و عقیق آن هم وجود داشت که بیشتر ثروتمندان از آن استفاده می کردند و آنها که از همه متمول تر بودند انواع نقره را به کار می بردند. در آن زمان گفته می شد که اگر این چاپستیک های نقره ای با غذاهای مسموم برخورد نمایند سیاه می شوند یا زنگ می زنند.
اما این چوب های بلند و باریک در سرتاسر تاریخ ارتباط تنگاتنگی هم با غذایی به نام برنج داشته اند. طبیعتا انواع خاصی از غذاها هستند که امکان خوردنشان با این چوب ها وجود دارد. البته شاید در نگاه نخست به نظرتان برنج گزینه مناسبی نباشد اما در آسیا این دانه قد کوتاه یا متوسطی دارد و نشاسته موجود در این نوع برنج ها باعث می شود که محصول طبخ شده برخلاف برنج های دانه بلند غربی چسبندگی بالایی داشته باشد و به همین خاطر به راحتی می توان آن را با این چوب ها میل کرد.
نظر فراموش نشه
مرسی :)
